Somali có bờ biển dài nhất châu Phi với 3025km, là nơi có nhiều tuyến hàng hải quan trọng chở hàng hóa từ châu Á sang châu Âu và vận chuyển dầu mỏ từ vùng Vịnh với khoảng 20.000 - 30.000 chuyến tàu chạy qua mỗi năm.

Làm giàu từ cướp biển

Trong hơn một thập kỉ qua, những kẻ cướp biển đã làm giàu từ khu vực này nhờ cướp tàu, bắt cóc con tin và đòi tiền chuộc. Năm 2008, sau khi các vụ tấn công và bắt cóc trên biển ngày càng trở nên nghiêm trọng, số tiền chuộc đưa ra ngày càng cao, vấn đề cướp biển mới thu hút được sự quan tâm của quốc tế. Đây cũng là năm tay chân của Afweyne tổ chức 2 vụ cướp táo tợn nhất. Chúng tấn công một trong những tàu lớn nhất thế giới là Sirius Star - tàu chở dầu của Arab Saudi đang vận chuyển 2 triệu thùng dầu, trị giá 100 triệu USD. Tiếp đó, chúng tấn công tàu MV Faina của Ukraine chuyên chở vũ khí gồm xe tăng, súng bắn máy bay và 800 tấn đạn dược. Lúc đó, dư luận đã lo ngại bọn cướp biển sẽ bán số hàng này cho các tổ chức tội phạm hoặc khủng bố, tuy nhiên sau khi chủ tàu chấp nhận trả 3 triệu USD tiền chuộc thì MV Faina cũng được phóng thích giống như Sirius Star.

Nhiều người cho rằng, Afweyne đã không dính dáng đến cướp biển từ năm 2009 nên việc hắn giải nghệ không ảnh hưởng nhiều đến tình hình cướp biển hiện tại. Thông báo của Afweyne cho thấy, việc cướp bóc ngoài khơi Somali đã không còn sinh lợi như trước. Ngày càng có nhiều nhận định rằng cướp biển không phải là hoạt động tự phát mà nó bắt nguồn từ những thiếu sót của chính phủ Somali. Ở một đất nước nơi GDP trên đầu người chỉ đạt 600 USD, trong khi Kenya là 1.700 USD, lao động ít có cơ hội việc làm thì chuyện kiếm được 6.000 USD cho mỗi vụ cướp biển thành công trở thành lựa chọn hấp dẫn của thanh niên Somali.

Trở thành chuyên gia?

Sau khi chính phủ nhiều nÆ°á»›c có những hành Ä‘á»™ng mạnh mẽ đối vá»›i nạn cÆ°á»›p biển  thì các vụ cÆ°á»›p biển thành công đã giảm Ä‘i đáng kể. Năm 2011, có 28 vụ cÆ°á»›p biển, giảm 20% so vá»›i năm 2010. Năm 2012, cÆ°á»›p biển Somali chỉ thá»±c hiện thành công 13 vụ. Số vụ tấn công tàu cÅ©ng giảm. Trong năm 2011, đã có 199 vụ tấn công của cÆ°á»›p biển nhằm vào các tàu Ä‘i lại ngoài khÆ¡i Somali nhÆ°ng đến năm 2012, con số này chỉ còn 2/3.

Một số người có thể thắc mắc sau khi giải nghệ Afweyne sẽ làm gì? Câu trả lời không khó bởi hiện tại, một vài kẻ từng làm cướp biển đã trở thành chuyên gia cung cấp dịch vụ tư vấn chống cướp biển hoặc làm bảo vệ trên các tàu cá trong vùng biển Somali. Có lẽ Afweyne cũng sẽ trở thành một chuyên gia tư vấn như vậy. Chính phủ Somali trước đó đã cấp hộ chiếu ngoại giao với điều kiện Afweyne không được tham gia chỉ huy bất cứ vụ cướp nào nữa. Chưa kể, hắn còn được hưởng rất nhiều những ưu đãi chính trị đáng ngạc nhiên khác. Dư luận khá bất bình khi Afweye không bị trừng phạt. Các cơ quan điều tra quốc tế vẫn đang theo dõi dòng tiền có được từ hoạt động cướp biển để tìm ra kẻ "đứng đằng sau" cướp biển và hưởng lợi trực tiếp từ những vụ việc đó.

Thực tế, cướp biển ngoài khơi Somali sẽ không bao giờ hết, kể cả khi có những giải pháp triệt để cho nền kinh tế - chính trị đang gặp rắc rối của Somali. Nó sẽ chỉ giảm xuống và nằm trong mức có thể kiểm soát được mà thôi.- Minh Khôi (Theo CNN)