Vietfracht

Tin Tức

Monday, 26/08/2013, GMT+7

Đầu tư cảng cạn: Vì sao chưa hiệu quả?

Được coi là một mắt xích quan trọng trong vận tải đa phương thức, góp phần giảm chi phí vận chuyển, giảm thời gian lưu hàng tại cảng, thế nhưng bấy lâu nay cảng cạn (hay còn gọi là ICD - inland container deport) vẫn chưa có được sự quan tâm hợp lý. Việc đầu tư ICD mới chỉ gói gọn ở hai từ: Tự phát.

Quá nhiều bất cập

Khẳng định ICD là điểm nối giữa một bên là nơi sản xuất - tiêu thụ hàng hóa xuất nhập khẩu với một bên là cảng biển, đóng vai trò trung tâm tiếp nhận, bảo quản, phân phối hàng hóa, Phó Cục trưởng Cục HHVN Đỗ Hồng Thái cũng thừa nhận hệ thống ICD của ta chưa thực sự phát huy tốt vai trò của mình mà nguyên nhân quan trọng là do phát triển kiểu tự phát.

Hiện tại, các ICD của ta hầu hết là “sân sau” của các cảng hay các công ty giao nhận, vận chuyển, phát triển chủ yếu ở khu vực phía Nam, nhỏ lẻ ở phía Bắc và hoàn toàn chưa có ở miền Trung.

Trên thực tế, các ICD miền Nam được coi là đang phát huy hiệu quả nhất so với cả nước. Do khối lượng hàng hóa thông qua cảng khu vực này chiếm đến 80% lượng hàng hóa của cả nước và với lợi thế nối liền với cảng biển cả bằng hệ thống giao thông đường thủy và đường bộ nên đã phát huy được vai trò trong việc làm điểm trung chuyển hàng hóa giữa các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và cảng biển.

Trong khi đó, các ICD miền Bắc lại chỉ kết nối duy nhất với đường bộ mà chưa có các kết nối với đường biển và đường sông. Chính vì lý do đó mà phạm vi hoạt động của các ICD này cũng có một số hạn chế, chủ yếu cung cấp dịch vụ vận tải đường bộ, cho thuê kho bãi là chính.

“Một điểm chung của hệ thống ICD trên cả nước là việc trang bị các thiết bị xếp dỡ chuyên dụng các ICD chưa đáp ứng nhu cầu cộng với việc bố trí, sắp xếp hàng hóa trong kho bãi chưa thật sự tốt, khoa học dẫn đến các tác nghiệp hàng hóa vẫn chưa phát huy được hiệu quả trong việc giải phóng hàng hóa nhanh chóng” - ông Thái nhấn mạnh.

Đồng quan điểm với ông Đỗ Hồng Thái, ông Trương Văn Thái - một chuyên gia trong lĩnh vực cảng biển nhận định: “Có một thực tế các ICD này toàn nằm gần cảng chứ không phải gần khu công nghiệp nên còn khó tập trung nguồn hàng, chưa giảm được giá thành vận chuyển”.

Gỡ khó cách nào?

Cảng cạn có rất nhiều ưu việt là điều không thể bàn cãi. Tuy nhiên, làm thế nào, quy hoạch ra sao để các cảng cạn này phát huy một cách tốt nhất tiềm năng vốn có là vấn đề cần được các cơ quan quản lý Nhà nước sớm giải quyết.

Trong Quy hoạch cảng cạn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ICD phải được kết nối với ít nhất 2 phương thức vận tải. Trong khi đường thủy nội địa phải phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện tự nhiên thì phương thức vận tải thứ hai chắc chắn sẽ là đường sắt. Tuy nhiên, quy hoạch hạ tầng đường sắt hiện nay chưa hề đề cập đến các tuyến này.

Cùng với đó, theo ông Đỗ Hồng Thái, quy hoạch cảng cạn mới xác định khu vực dự kiến hình thành cảng cạn chứ chưa xác định vị trí cụ thể. Cũng từ đây, ông Thái cho rằng trong điều kiện hiện nay, khi quy hoạch và xây mới các trung tâm logistics thì việc xác định vị trí và tích hợp chức năng cảng cạn với trung tâm logistics cần được cân nhắc.

Hiện nay, tại khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam, ước tính, để có thể trung chuyển 50% lượng container từ các cảng biển vào năm 2020 thì diện tích ICD cần tăng thêm 1,5 lần, nghĩa là cần thêm khoảng 300ha. Nhiều chuyên gia đề xuất cần nhanh chóng quy hoạch phát triển thêm các ICD tại các tỉnh: Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương và Long An gần các KCN tập trung và kết nối thuận tiện giao thông sắt, thủy, bộ với các cụm cảng đầu mối.